De Roos van Turaida
Verspreid door het Gauja National Parc liggen enkele kastelen. Naast kastelen is hier ook een bijzondere grot te vinden: de Gūtmaņa Grot. Het is de grootste grot van de Baltische staten en de muren zijn bezaaid met graffiti, zelfs nog uit de 16e eeuw. De grot zelf ziet er niet erg spectaculair uit, wat het een bijzondere locatie maakt is het verhaal wat zich hier ooit heeft afgespeeld. Het is het verhaal van the Rose of Turaida, een verhaal over liefde en tragedie dat doet denken aan Romeo en Juliette in Verona. In deze grot vond 400 jaar geleden een liefde haar tragische einde.
Als klein meisje raakte Maija Roze gewond in tijdens een veldslag tussen de Polen en de Zweden aan de voet van het Turaida Kasteel, dat hier niet ver vandaan ligt. Maija werd meegenomen naar het kasteel en groeide daar op tot een prachtige vrouw. Door velen werd ze the Rose of Turaida genoemd, haar schoonheid was ongekend. Vele mannen uit de omgeving maakten haar het hof. Maar helaas voor hun had ze haar grote liefde gevonden in Viktor, de tuinman van nabijgelegen het kasteel Sigulda. In de grot van Gūtmaņa ontmoetten de twee elkaar in het geheim Victor stuurde Maija brieven om de tijd en de dag door te geven.
De Poolse soldaat Jakubovksy had zijn oog laten vallen op Maija, maar zij wees hem af. Hij lokte haar vervolgens naar de grot van Gūtmaņa door haar een brief te sturen uit naam van Victor. Samen met Lenta, de dochter van haar adoptievader, ging Maija op weg naar de grot. Daar wachtte Jakubovksy haar op en ontvoerde haar om haar te dwingen zijn vrouw te worden. Maija smeekte de soldaat om haar vrij te laten. In ruil voor haar vrijheid beloofde Maija haar sjaal te geven. Marija beweerde dat de rode zijden sjaal magische krachten had, die drager zou beschermen tegen verwondingen. Om dit te bewijzen, zei ze tegen Jakubovksy dat hij met zijn zwaard naar haar nek moest te halen. In eerste instantie weigerde Jakubovksy maar Maija wist hem over te halen. De Poolse soldaat zwaaide met volle kracht en zag hoe de jonge vrouw voor zijn ogen in een zakte en bezweek.
’s Avonds kwam Victor bij de grot en vond haar levenloze lichaam. Victor werd in eerste instantie beschuldigd van moord, maar Lenta zorgde met haar getuigenis dat Victor werd vrijgesproken. Ook gaf ene Peteris toe dat hij de noodlottige brief bezorgd had bij Maija in opdracht van Jakubovksy. Vervolgens werd Jakubovksy veroordeeld voor de moord op Maija en opgehangen. Victor begroef zijn geliefde op de begraafplaats bij de kerk van Turaida. Op haar graf plantte hij een lindeboom.
Er werd heel lang geloofd dat dit verhaal een legende was. Echter, ergens in de 19e eeuw zijn er documenten gevonden in de rechtbank van Vidzeme die laten zien dat dit een waargebeurd verhaal is. Bij het kasteel van Turaida ligt een kleine gedenksteen ter nagedachtenis aan Maija Roze, The Rose of Turaida.
